We hebben het over ongeveer 1991, toen ik zelf als 20 jarige cameraman bedacht dat ik mijn eigen camera moest gaan kopen, zodat ik freelance kon gaan werken en onafhankelijker werd van de bedrijven waar ik tot dan toe voor gewerkt had. De camera die ik op het oog had was een jonge tweedehands Sony DXC-537 met een PVV-1 Betacam SP Dock. Daarbij zat natuurlijk een geschikte lens, en een paar maanden later kocht ik ook een geschikte groothoek lens. Let wel, de prijzen van dit soort apparatuur waar we het over hebben waren extreem in vergelijking met nu. Een goed huis in Vinkeveen was goedkoper dan de set waar we nu over praten. En dit was niet alles, hierbij kocht ik wat later ook een Betacam SP Player (geen recorder, die kocht ik nog veel later pas). Ik wilde natuurlijk mijn beelden kunnen terugzien. Een Playback adapter en een portable field monitor had ik ook nodig, want door het land heen stonden PTT-torens en als je de juiste sleutels had, en een telefoonnummer van de Master Control Room, in Hilversum, dan was je in staat om direct je beelden door te sturen van de PTT toren naar de MCR in Hilversum. Hierdoor boekte je een enorme tijdwinst en hoefde je geen satelietwagen (SNG) te laten komen, of zelf met een bloedgang naar Hilversum te racen. Wie niet uit die tijd komt, heeft geen idee waar ik het over heb, maar in die tijd kon je niet gewoon je beelden terugkijken op je camera of even een verbinding maken met je telefoon, daarvoor had je aparte, hele dure, apparatuur nodig.
Als 20 jarige deed ik in minder dan een jaar waanzinnige investeringen, want het bleef niet bij deze camera alleen. De PVV-1 recorder al snel vervangen voor een PVV-3 recorder, en de auto waarin ik reed kreeg een na een tijd zelfs een edit suite. Eerst met eenvoudige 2 machine montage maar nog wat later met 2 digitale Betacam multinorm recorders en een ‘gewone’ digi Beta recorder, inclusief een editing paneel en audio mixer. Nu kon ik ook op locatie de beelden van mezelf en andere cameramensen monteren en bij deze camera’s hoorde ook een audioset met 2 draadloze Sennheiser transmitters en Sonosax microfoons, een Audio mixer en alle bijbehorende apparatuur. Waterdichte tassen en regenhoezen, want in Nederland is het niet altijd even droog. Ik moest in een snelle en grote auto gaan rijden want alle apparatuur moest natuurlijk ook passen in de auto. Die editing auto werd niet altijd even goed ingezet, en werd weer verkocht, maar in mijn huis werd een paar jaar later ook een edit suite gebouwd, want ik wilde thuis ook andere dingen kunnen monteren dan alleen de nieuwsbeelden die ik maakte. Er werd gekozen voor een standaard 3 machine editing set, zoals die ook in de auto had gestaan, maar ik begon ook te experimenteren met NLE systemen van Pinnacle en later Silicon Graphics. Ik nam een fteelance cameraman in dienst, zodat ik niet alles zelf hoefde te doen. Dit betekende ook een nieuwe camera erbij, inclusief objectieven, geluidsset en alle andere benodigdheden.
Weer een paar jaar later kwamen er nog een paar camera’s bij. We gingen nu ook in DV-Cam en DVC-Pro draaien want dit was een nieuwe norm die stukken goedkoper was, zowel in aanschaf als in gebruik. Voor nog niet een kwart van de investeringen die ik normaliter deed voor een complete camera uitrusting had je een complete set bestaande uit een camera, objectief, audioset en alles wat erbij hoorde. Ook de recorders en editing spullen werden flink goedkoper. Het N.O.S. Journaal wilde hier niets van weten, net als RTL Nieuws, maar omroepen als SBS-6, AT5, TV West en ook de buitenlandse media waar we voor werkten, zoals CNN, NBC, Rai-1 en de ZDF vonden het geen probleem dat ik draaide op de goedkope digitale norm camera’s. De beelden kwamen toch niet op Tape bij hun terecht, want ik digitaliseerde alles zelf, en ik had inmiddels de toegang tot een SNG om zelf te kunnen stralen via de satelliet. De Sony DV-Cam, en Philips LDK 110 camera’s waren inmiddels zo goed en betaalbaar geworden, dat naast de Betacam SP camera’s, en later Betacam SX camera’s, er standaard in elke auto een digitale camera lag als reserve camera. Inmiddels reden er 4 camerawagens rond en was alles aanwezig was om op zowel Betacam SP als in digitaal te kunnen monteren.
De investeringen rezen echt de pan uit, maar je hoeft er zeker geen medelijden mee te hebben, want de dagprijzen voor een cameraman met apparatuur waren in die tijd echt zeer goed. Ging je naar het buitenland, dan kwamen daar nog de nodige opcenten bij, want daar zijn de kosten hoger, en mogelijk ook de risico’s. Soms verhuurde je een set twee keer op een dag (uiteraard met ander personeel), waardoor de terugverdientijd nog leuker werd.
Het was rond het jaar 2000 dat er een flinke verandering plaatsvond. Consumenten camera’s werden ineens in razend tempo beter en extreem veel goedkoper. Nieuws bedrijven gingen steeds meer in zee met mensen die met een camera van nog geen 1000 gulden echt waanzinnige beelden maakten. Mensen die geen kwaliteit leverden, maar er wel waren op het moment dat er nog beeld te maken viel. Tot die tijd maakte je een nieuws item door van een gebeurtenis de aftermath te filmen en te vertellen wat er was gebeurt, maar ineens was dat niet meer hot. Elke freak met een scanner en een simpele home camera kon ineens beelden maken die goed genoeg waren om uit te zenden. Er op het juiste moment bij zijn werd ineens belangrijker dan de kwaliteit van de cameraman. Totale idioten met een scanner, een camera en een washandje als plopkap op hun microfoon gingen het verslaan van nieuws overnemen van de bestaande nieuwsploegen die inmiddels een naam hadden opgebouwd bij omroepen en de politie. Ineens werd er op locaties waar wat gebeurd was gevochten als je als ‘echte’ cameraman ter plaatse kwam, want de locale 112 idioot werd bang dat hij zijn beelden niet kon verkopen voor 400 gulden, exclusief 100 gulden tipgeld. Het was ook in dezelfde periode dat we niet meer per draaidag betaald kregen, maar per item, en als je een paar dagen niks had, dan verdiende je niks. Was je ergens niet op tijd, dan had je voor niks gereden, want dan waren de beelden al gekocht van een scanner rijder met een hobby uitrusting. Bovendien werd het moeilijker om al het nieuws te volgen want de politie, brandweer en GGD gingen over op digitale communicatie die niet was af te luisteren. Er waren nog wel Pagers, maar de scanner verdween al snel, dus nieuwszenders werden nog meer afhankelijk van mensen die iets zagen gebeuren en dat filmden.
Ik besloot in 2002 mijn apparatuur te verkopen en (indien nodig nog slechts met een kleine Betacam SX of DVC Pro uitrusting) mezelf te verhuren aan bedrijven en mensen als Paul Hartendorf Film en Video die voor o.a. het NOS Journaal werkte, en nog iets later besloot ik er helemaal uit te stappen. Ik had mijn tijd gehad, en wilde niet meer vechten tegen de idioterie van de sensatiezoekers die nog voor ze van huis vertrokken al hun beelden probeerden te verkopen aan de omroepen, en misschien nog wel erger, de (voornamelijk commerciele) omroepen die daar in meegingen. Het enige wat ik heb bewaard zijn herinneringen, en een paar jaar geleden heb ik mijn allereerste eigen camera, een oude Sony DXC-537 met PVV-3 dock en Fujinon lens teruggekocht. Niet om nog te gebruiken, al doet deze (verre van HD) camera uit 1991 het nog perfect. Nee, ik vond het mooi om deze als herinnering in de kast te zetten. De camera is mee geweest naar alle landen in het midden oosten, heeft vaker in de tweede kamer gestaan dan de gemiddelde minister en is het hele land door geweest voor nieuws en bedrijfsfilms. Het enige wat niet meer origineel is, is dat de camera nu werkt op NP-1 accu’s, terwijl toen ik mijn apparatuur gebruikte, ik altijd werkte met Anton Bauer accu’s, die veel langer mee gingen, maar ook veel duurder waren.
Ik ben blij dat ik de camera weer heb, en heel af en toe, gaat hij nog even aan. Gewoon omdat het leuk is hem weer even op mijn schouders te zetten en de wereld te zien in zwart-wit en 4:3 beeldformaat
